بیش از شش هفته از مرگ غیرعادی مهسا امینی میگذرد. این حادثهی دردناک در امتداد مجموعهای خبرهای مربوط به رفتار گشت ارشاد با زنان و دختران، اتفاق افتاد و سرآغاز اعتراضها شد. ناآرامیها به شهرهای مختلف کشور کشید و خبرهایی از کشته شدن معترضان نیز منتشر شد.
خبرگزاری تسنیم، سیام شهریورماه در گزارشی تعداد کشتهشدگان را فقط در آن روز ۱۷ نفر اعلام کرد که آمار بالایی است. بخش خبری ۲۰:۳۰ صداوسیما دوم مهرماه اعلام کرد تعداد جانباختگان بر اساس آمارهای غیررسمی افزایش یافته و به ۴۱ نفر رسیده است؛ این بخش خبری وعده داد نهادهای مسئول آمار رسمی تعداد جان باختگان اعتراضها را بهصورت رسمی اعلام خواهند کرد.
خبرهای رسمی تا کشته شدن بیش از ۵۰ نفر را نیز تایید کردند ولی پس از آن خبرگزاریهای رسمی و دولتی،دلیل مرگ بسیاری از این افراد را اتفاقات طبیعی و غیرطبیعی مثل تصادف، خودکشی، سقوط از بلندی و... اعلام کردند.
فارس ۴ آبان نوشت: از ابتدای اغتشاشات تاکنون در شهر تهران در جریان اغتشاشات اخیر بهرغم تلاش تجزیهطلبان برای کشتهسازی، هیچ معترضی کشته نشده است! در اغتشاشات اخیر ادوات و سلاحهای سرد و گرم زیادی از اغتشاشگران کشف و ضبط شد اما فرماندهان پلیس و دستگاههای امنیتی توصیه کرده بودند ماموران حتی برای دفاع از خود از تیر جنگی استفاده نکنند!
مهر ۹ آبان نوشت: پروژه کشتهسازی در اغتشاشات اخیر یکی از راهبردهای جریان رسانهای خارجی و معاندین بوده که از همان روزهای ابتدایی ماجرای فوت مهسا امینی با حربههای مختلف کلید زده شد و طی مدت اغتشاشات نیز در شهرهای مختلف به دنبال پیادهسازی آن با روشهای خاص هر منطقه و شهر بودهاند.
روزنامه ایران کشته شدن حتی یک نفر در کل کشور را هم غیرواقعی دانست: طی آشوبهای اخیر، مدافعان امنیت حداقل ۳۵ شهید را تقدیم ملت و نظام جمهوری اسلامی ایران کردهاند اما کسی از طرف مقابل کشته نشد.... بیانگر این است که این نیروها، نه تنها هیچگاه از سلاحهای جنگی استفاده نکردهاند، بلکه در موارد بسیاری، مانع تحقق پروژههای کشتهسازی در طرف مقابل نیز شدهاند.
در ادامه خبرها و ادعاهای این رسانهها درباره چند نفر از قربانیان هفتههای اخیر را بررسی میکنیم.
نیکا شاکرمی دومین نفری بود که مبهم بودن علت مرگش پس از مهسا، خبرساز شد. وقتی جسد نیکا در پزشکی قانونی به خانوادهی او تحویل داده شد آنها از آسیب شدید به صورت این دختر ۱۷ ساله خبر دادند. ابتدا علت آسیب ضربات سخت به سر و صورت اعلام شد ولی محمد شهریاری -سرپرست دادسرای جنایی استان تهران- روز ۱۳ مهر گفت: «بررسیها نشان میدهد این حادثه با اغتشاشات اخیر ارتباطی ندارد. هیچگونه آثار گلوله در بدن مرحوم کشف نشده است و فوت ناشی از پرتشدگی فرد بوده است.» سرپرست دادسرای جنایی تهران تاکید کرد: از تمام کارگرهای ساختمان تحقیق و بازجویی انجام شده است و حتی افرادی بازداشت شدند.
صدا و سیما نیز گزارشی تهیه و علت فوت نیکا را خودکشی اعلام کرد ولی هنوز با گذشت بیش از سه هفته، خبری از شاهدان یا مقصران احتمالی بازداشتی نیست.
یک هفته پس از فوت مهسا امینی، دختری به نام مهسا موگویی در فولادشهر اصفهان با شلیک تفنگ ساچمهای کشته شد. در فیلمی که رسانههای دولتی منتشر کردهاند افرادی بهعنوان شاهدان عینی میگویند اطراف محلی که مهسا تیر خورده است، هیچ آشوبی نبود. اما یکی از همین شاهدان از حضور حدود ۱۰-۱۵ نفر در آن محل و درگیری میگوید و ادامه میدهد: یک نفر پا روی کاپوت گذاشت و گفت این خانم تیر خورده، برسونش بیمارستان... ادامهی صحبتهای این فرد پخش نمیشود و پدر مهسا هم در همین مصاحبهها گفته بود دخترش در اعتراضها شرکت نمیکرد.
حجتالاسلام اسدالله جعفری، رئیس کل دادگستری استان در این مورد گفته بود: «تحقیقات از ساعات اولیه شروع شد و آنچه تا به حال از نتایج تحقیقات حاصل شده این است که این فرد در محل تجمع و اغتشاش نبوده و فاصله داشته است. تیراندازی به این دختر توسط افراد ناشناس و بهوسیله اسلحه ساچمهای انجام شده و نمونهی اینرا [تیراندازی به مردم با تفنگ ساچمهای] در چند روز گذشته چندین بار داشتهایم؛ اضافه بر این دو تیم از کارگاهان مجرب استان مشغول بررسی موضوع هستند؛ قطعاً دستگاه قضائی تحقیقات را کامل و دقیق جهت شناسایی عاملان این جنایت انجام خواهد داد.»
چهل روز پس از مرگ این دختر ورزشکار، برخلاف وعدهی جعفری خبری از معرفی و مجازات عاملان قتل این دختر جوان نیست و پدر مهسا موگویی ویدئویی منتشر کرده و گفته است: «گناه دخترم چه بود که با دست خالی اعتراض کرد و بدنش را تیرباران کردید؟ آیا حق دختر قهرمان من این بود که با بیش از ۱۰۰ مدال ورزشی بفرستیدش زیر خاک؟»
او گفت ۴۰ روز پیگیر پرونده دخترش است اما هیچ جوابی به او داده نمیشود و ادامه میدهد: «خواهان خون دخترم هستم و نمیتوانم ساکت بنشینم. از خدا میخواهم که قاتلانش به روز سیاه بنشینند!»
حدیث نجفی ۳۰ شهریورماه در مهرشهر کرج با شلیک تفنگ ساچمهای کشته شد. خبرگزاری فارس با استناد به سخنان مادر این دختر جوان نوشت: «وقتی جسدش را نگاه کردیم صورتش پر از ساچمه بود. کل بدنش پر از ساچمه بود» این اظهارات حکایت از آن دارد که حدیث نجفی با شلیک تفنگ ساچمهای (شاتگان) کشته شده است. تفنگ شات گان (SHOTGUN) اسلحه سازمانی نیروی انتظامی نیست و هرگز در دست ماموران نیروی انتظامی دیده نشده و نمیشود. شاتگان اسلحهای است که آشوبگران از آن استفاده کردهاند و تعدادی از آشوبگران نیز در حالیکه این اسلحه را در دست داشتند، بازداشت شدهاند.
بنابراین با قاطعیت می توان گفت که حدیث نجفی از سوی آشوبگران و با شلیک تفنگ ساچمهای کشته شده است و تعدادی از مردم عادی و ماموران نیروی انتظامی نیز با شلیک تفنگهای ساچمهای مجروح شده یا به شهادت رسیدهاند.
سارینا اسماعیلزاده نوجوان ۱۶ سالهای اهل مهرشهر کرج بود که شهرتی هم در فضای مجازی داشت. این دختر دانشآموز ۳۰ شهریور ماه کشته و علت مرگ او در شبکههای اجتماعی و رسانههای خارجی، ضربات باتوم به سر و صورت اعلام شد.
بعد از خاکسپاری، روایت پرت شدن به خودکشی تغییر کرد. خبرگزاری میزان، جمعه ۱۵ مهر به نقل از حسین فاضلی هریکندی، -رئیس دادگستری البرز -، مدعی شد سارینا اسماعیلزاده، بامداد دوم مهر از پشتبام همسایه خانه مادربزرگ خود در عظیمیه کرج پریده و خودکشی کرده است.
به گزارش خبرگزاری فارس از سنندج، سارینا ساعدی دختر ۱۶ ساله سنندجی در منزل فوت کرده بود که خانوادهاش او را به امید احیا به بیمارستان برده بودند. فارس، هشتم ابانماه ادعای دیگر مطرح کرد و از قول حسن عسکری فرماندار سنندج نوشت: بررسیهای اولیه نشان میدهد علت فوت سارینا اسماعیلزاده مصرف مواد مخدر یا روانگردانها بهصورت اتفاقی یا خودکشی بوده است، اما دلیل قطعی مرگ این دختر بعد از اعلام نتایج پزشکی اطلاعرسانی میشود.
اسرا پناهی دانشآموز ۱۶ سالهای دبیرستان شاهد اردبیل بود. روز ۲۱ مهرماه خبر مرگ او بر اثر ضربههای باتوم به سر و صورت در صفحات اجتماعی منتشر شد، کاربران درگیری در مدرسهی محل تحصیل او را عامل تجمع و اعتراض دانشآموزان عنوان کردند.
مقامهای استانی ابتدا هرگونه درگیری در دبیرستان شاهد اردبیل را تکذیب کردند ولی حسن عاملی -امام جمعه اردبیل- گفت: «ماجرای روز چهارشنبه گذشته در مدرسه شاهد، فقط اعتراض تعدادی از والدین دانشآموزان بوده برای بدون اجازه بردن بچههایشان به مراسم میدان عالی قاپوی اردبیل.»
روزهای بعد چند روایت و علت متفاوت برای مرگ این دختر نوجوان در سایتها نوشته شد: مرگ بر اثر وارد شدن ضربه سر در اتفاقات دبیرستان شاهد، بیماری مادرزادی قلبی، خودکشی با قرص برنج، بستری بودن در بیمارستان در روز وقوع حوادث دبیرستان شاهد و چند نفر از مسئولان استانی هم دانشآموز بودن او را رد کردند.
سید حامد عاملی، استاندار اردبیل در گفتوگو با اعتماد دانشآموز بودن اسرا را انکار کرد: «هیچ برخوردی با دانشآموزی صورت نگرفته، اساساً اسرا پناهی دانشآموز نبوده است. فوت این فرد به دلیل بیماری قلبی بوده و مرگ او هیچ ارتباطی با وارد آمدن ضربه به سر او نداشته است.» در همین گفتگو عاملی تایید میکند که برخی خانوادههای مدرسه شاهد از حضور فرزندانشان در یک مراسم تبلیغاتی، بدون کسب اجازه ناراضی بودهاند.
بعد از سخنان عموی اسرا، دومین روایت یعنی «بیماری مادرزادی قلبی» مطرح شد.
محمود صفری، شهردار اردبیل به انتخاب گفت: «چند وقت قبل یک مشکل خانوادگی پیش آمده بود و او با قرص برنج خودکشی کرد. روز جمعه در زمان تحویل جنازه، عمویش هم بود و تمامی مدراک و مرگ به علت خودکشی با قرص برنج را تایید کرد و جنازه هم با نظارت خانواده تحویل داده شد.»
تشریح دکتر علی محمدیان -رئیس دانشگاه علوم پزشکی اردبیل -از جزئیات فوت اسرا پناهی، گونهای دیگر بود: «اسرا پناهی ساعت ۶ دقیقه و ۳۷ ثانیه بامداد روز چهارشنبه ۲۰ مهرماه، پس از تماس بردارش با اورژانس به بیمارستان امام خمینی (ره) انتقال یافته است. پس از وخامت وضعیت هوشیاری حوالی ساعت ۱۴:۲۵ دقیقه همین روز (چهارشنبه) به بخش آیسییو منتقل شده و ساعت ۱۸:۵۰ دقیقه به دلیل وقفه قلبی و تنفسی از دنیا رفته است. اولین ورود به بیمارستان حدود ۱۰ ساعت قبل از زمان ادعایی رسانههای معاند و قبل از اتفاقات روز چهارشنبه مدرسه شاهد، بوده است و اصولا وضعیت پزشکی او ربطی به محل تحصیل ندارد.»
دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی همدان در تجمعهای خود به کشته شدن نگین عبدالملکی –دانشجوی رشتهی مهندسی پزشکی- اعتراض کردند. علت مرگ این دختر ۲۱ ساله ضربات زیاد و شدید باتوم به سر اعلام شده بود.
خبرگزاری فارس مرگ این دانشجوی جوان را به خبر کشف مشروبات الکلی متصل کرد و ۲۴ مهرماه به نقل از حسن خانجانی -دادستان همدان- نوشت: «صبح روز پنجشنبه ۲۰ مهرماه، دختر و پسر جوانی با علائم شدید مسمومیت توسط جوانی دیگر که او نیز دچار مسمومیت شده بود به دو بیمارستان همدان انتقال داده میشوند. با تحقیقات و پیگیریهای اولیه مشخص شد هر سه نفر در ویلایی در همدان بر اثر مصرف مشروبات الکلی دچار مسمومیت شدهاند. با وجود اقدامات درمانی دختر و پسری که حالشان وخیمتر بود، بعدازظهر پنجشنبه ۲۱ مهرماه فوت میکنند.»
دادستان در ادامه گفته بود: «دختری که در این ماجرا فوت شده نگین عبدالملکی و نام شناسنامهایش پروین است. او از اهالی شهرستان قروه در استان کردستان است. رسانههای ضدانقلاب امروز در جدیدترین دروغپردازیهای خود عکس و متنهایی درباره نگین عبدالملکی منتشر و او را کشته اغتشاشات معرفی میکنند.»
روز چهارشنبه ۴ آبانماه، تجمعی مقابل سازمان نظام پزشکی در خیابان امیرآباد تهران برگزار شد و بعد از تجمع، اخباری درباره دستگیری یا برخورد با برخی پزشکان منتشر شد. بر اساس این خبرها دکتر پریسا بهمنی متخصص جراحی عمومی، بر اثر برخورد مأموران نیروی انتظامی مجروح و به دلبل ضربات وارده کشته شده است.
۷ آبانماه ایرنا به نقل از دکتر رضا لاریپور -مدیر روابط عمومی سازمان نظام پزشکی کل کشور- نوشت: «دکتر بهمنی عضو سازمان نظام پزشکی زنجان بود و بر اساس اظهارات سازمان نظام پزشکی شعبه زنجان، در سانحه رانندگی جان خود را از دست داده است. لاریپور، برخی شایعات در مورد اینکه دکتر بهمنی روز چهارم آبان در تجمع پزشکان در مقابل ساختمان نظام پزشکی تهران و در حمله ماموران حکومت تیر خورده و در نتیجه کشته شده است را کذب دانست.
او تاکید کرد پزشکی قانونی در حال بررسی مرگ دکتر بهمنی است و بهزودی نتیجه آن در رسانهها اعلام میشود.
خبرگزاری فارس هم اطلاعیهی پلیس درمورد فوت دکتر پریسا بهمنی را منتشر کرد: ساعت۱۹:۱۰ سوم آبان سال جاری در اتوبان چمران، بعد از خروجی آیتالله هاشمی رفسنجانی، در پی برخورد کامیون شرکت واحد با خانم دکتر پریسا بهمنی متخصص جراحی عمومی که در حال عبور از عرض اتوبان(خط ویژه) بوده، نامبرده به دلیل شدت جراحات وارده فوت میکند.
مائده جوانفر پرستاری اهل رشت بود که گفته میشود روز ۱۷ آبانماه در تجمعهای اعتراضی کشته شده است ولی خبرگزاری تسنیم و دیگر خبرگزاریهای دولتی علت مرگز او را تصادف در جاده قزوین-رشت اعلام کردند و فیلمی هم در تلوزیون پخش شد که ظاهرا با دوربین لباس پلیس ضبط شده است و او با تاکید نام یک مصدوم سوار بر آمبولانس را میپرسد و پرستار آمبولانس چندبار نام او را میگوید.
مهرشاد شهیدی آشپز جوان و بااستعدادی بود که بر اساس اخبار شبکههای اجتماعی در تجمعهای اعتراضی شهر اراک کشته شده است. بهنام نظری - معاون سیاسی و امنیتی استانداری مرکزی- به خبرنگار فارس در اراک گفت: «عصر روز چهارشنبه چهارم آبان جسدی از بیمارستان ولی عصر تحویل سردخانه آرامستان اراک شد که بهدلیل اینکه فاقد مدارک شناسایی و تلفن همراه بود بعد از معاینه اولیه توسط پزشکی قانونی با دستور مقام قضایی با عنوان مجهولالهویه در سردخانه آرامستان نگهداری شد تا تقریبا ۲۴ ساعت بعد خانوادهای با هماهنگی مقام قضایی در محل سردخانه جسد را شناسایی کردند و مشخص شد جسد متعلق به جوانی ۲۰ ساله به نام مهرشاد شهیدینژاد است.»
خبرگزاری میزان، از قول رئیس کل دادگستری استان مرکزی دربارهی مرگ او نوشت: «طبق بررسیهای پزشکی قانونی شایعات منتشر شده مبنی بر اصابت گلوله یا ضربه سخت به سر نامبرده ،کاملا مردود است و علت تامه فوت از نظر پزشکی قانونی متعاقبا اعلام خواهد شد. جسد این شخص با حضور خانواده او بررسی و مستندسازی شده است.»
سارینا ساعدی دختر ۱۶ سالهای اهل سنندج بود. مشرق نیوز خبر درگذشت او را سناریوی نخنمای ضدانقلاب عنوان کرد که اعلام کرده بودند: شامگاه ۴ آبانماه سارینا ساعدی در جریان اعتراضها بر اثر ضرب و شتم نیروهای امنیتی سنندج بهشدت زخمی و پس از یک روز بستری شدن در بیماستان توحید جان باخت.
این رسانه، همشهری و سایر رسانههای همسو مصاحبهای با پدر سارینا منتشر کردند که چند سال پیش از خانوادهاش جدا شده است. پدر سارینا مدعی شده بود دخترش بهدلیل رابطهی بد با خانواده به احتمال زیاد خودکشی کرده است.
فرشته احمدی زن ۳۵ سالهای بود که تصویر دختر خردسالش بیش از خبر کشته شدن او در تجمعهای اعتراضی مهاباد، خبرساز شد. براساس نوشتههای صفحات اجتماعی و رسانههای خارجی این زن پنجشنبهشب پنجم آبانماه روی پشتبام خانهی خود مورد اصابت گلوله قرار گرفت و جانش را از دست داد.
مرکز رسانه قوه قضائیه، به نقل از ناصر عتباتی -رئیس کل دادگستری آذربایجان غربی- از تشکیل پرونده دربارهی مرگ این زن جوان خبر داد و نوشت: « طبق بررسیها اثبات گردیده، شلیک گلوله از داخل منزل فرد انجام شده و این موضوع را اعضای خانواده این خانم هم تایید کردهاند. حسب اعلام مراجع انتظامی و امنیتی در محدوده منزل این خانم در زمان وقوع حادثه هیچگونه تجمع، اغتشاش و حضور پلیس نیز وجود نداشته است.»
دلیل اعلامی در رسانههای رسمی |
علت و تاریخ مرگ |
شهر |
نام/ سن |
سابقهی بیماری مغزی/ استرس بالای محیط |
ضربه شدید به سر |
تهران |
مهسا امینی/ ۲۲ ساله |
سقوط از بلندی/ خودکشی |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
تهران |
نیکا شاکرمی/ ۱۷ ساله |
خودکشی/ سقوط از بلندی/ مصرف مواد روانگردان
|
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
سنندج |
سارینا اسماعیلزاده/ ۱۶ ساله |
خودکشی با قرص برنج/ ایست قلبی/ وقفه تنفسی و قلبی |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
اردبیل |
اسرا پناهی/ ۱۶ ساله |
خودکشی با دارو |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
سنندج |
سارینا ساعدی/ ۱۶ ساله |
تیراندازی افرادی ناشناس با تفنگ ساچمهای |
اصابت گلولههای ساچمهای |
فولادشهر |
مهسا موگویی/ ۱۹ ساله |
مصرف مشروبات الکلی دستساز |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
همدان |
نگین عبدالمالکی/ ۲۱ ساله |
شلیک تفنگ ساچمهای آشوبگران |
شلیک تفنگ ساچمهای نیروی انتظامی |
مهرشهر کرج |
حدیث نجفی/ ۲۳ ساله |
تصادف در اتوبان چمران |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
تهران |
پریسا بهمنی/ ۲۶ ساله |
تصادف در جاده قزوین-رشت |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت |
رشت |
مائده جوانفر/ ۲۸ ساله |
نامعلوم |
ضربههای شدید با جسم سخت به سر و صورت/ اصابت گلوله |
اراک |
مهرشاد شهیدینژاد/ ۲۰ ساله |
شلیک گلوله از داخل منزل/ قتل عمد |
شلیک گلوله نیروهای امنیتی |
مهاباد |
فرشته احمدی/ ۳۲ ساله |
ویدیو:
سرنوشت دختر علوم تحقیقات
در دارالخلافه با بهزاد یعقوبی
مرز حریم خصوصی و عرصه عمومی کجاست؟